"Дэлхийн боловсрол" номын үргэлжлэл...
Аристотель (МЭӨ 384/3-322/1 он)

Платоны шавь, Македоны Александрийн хүмүүжүүлэгч, нэрт философч. Аристотелийн бүтээлүүд тэр үеийн мэдлэгийн бүхий л салбарыг хамарч байв. Төрийн боловсролын бодлогыг дэмжиж байсан боловч, гэр бүл дэхь хүмүүжлийг үгүйсгээгүй. Гэр бүлийн ба нийгмийн боловсрол нь ерөнхий ба нэгжийн харилцан хамаарлаар зохицуулагдана. Түүнийхээр хүн бол нийгмийн ба улс төрийн амьтан юм. Тэрээр мөнхийн санааны тухай Платоны үзлийг шүүмжилж, хүүхдийн оюун ухаан төрөх үедээ “цэвэр самбар” мэт байдаг хэмээн үзсэн байна. Хүмүүжлийн гол зорилт хүүхдэд асар олон салбараас мэдлэгийн гол үндсийг өгч тэднийг бие даан сэтгэхэд сургах явдал ажээ. Хүмүүжлийн зорилго залуу үеийнхнийг сайн үйлд сургах явдал мөн. Хүмүүжүүлэгч юуны өмнө ургамлын (хооллох, үржих), амьтны (мэдрэх, сэрэх), оюун ухааны (сэтгэх, танин мэдэх) гэсэн янз бүрийн үүрэг бүхий 3 хэсгийг багтаасан оюун санааг хүүхдэд төлөвшүүлэх ёстой. Санаа бодлын дээрх 3 төрөлд тохирох хүмүүжлийн 3 төрөл нь бие бялдрын, оюун ухааны, ёс зүйн хүмүүжил юм. Хүмүүжлийн хүчин зүйл бол гадаад ертөнц, хүнд шингэсэн нөөц бололцоог хөгжүүлэгч дотоод хүч, нийгэмд хэрэгтэй чиглэлийн зорилготой хүмүүжүүлэх ажээ. Харин сургалтын үе шат гэвэл бичиж, уншиж, тоолох чадвар эзэмших, бие бялдрыг төгөлдөржүүлэх, гоо сайхны хөгжил болно. Боловсрол дахь биеийн хөдөлмөрийг боолын хөдөлмөр хэмээн үгүйсгэж байв. Түүний сургалтын аргад өдөөх, жишээ үзүүлэх, сэтгэл хангамж үүсгэх дасгал сургуулилт ордог.   

            Тэдний олж ирсэн бүхэн хулгайн зүйл байдаг байв. Үүнийгээ янз бүрийн аргаар гүйцэтгэнэ. Баригдсан хөвгүүнийг овсгоогүй хулгайч хэмээн ташуурддаг.

Тэднийг бүр багаас нь сайн, муу зүйлийг ялгаж сургах ба бусад хүнийг үнэлж, цэгнэхэд сургадаг байна. Аливаа хариултад тухайн хариултын шалтгаан, баталгааг товч хэлбэрээр заавал багтаана. Хариулагч анхааралгүй байвал ирен дунд хуруугаараа няслана. Харин энэ үед хүмүүжлийн арга, хэрэгсэл нилээд сулрах ба хөвгүүдийг үсээ ургуулж, зэвсэг зүүж, хувцас өмсөхийг зөвшөөрдөг. Маш хурц ярьж, тулалдаанд шийдэмгий орсон хөвгүүнийг сайшаана. Бусад талаараа тэдгээр хүүхдүүдийн амьдрал төдий л хүнд биш бөгөөд учир нь тэднээс хүмүүжлээс гадуур зүйл нэг их шаарддаггүй. Иймд тэд аливаа аялал, аян дайныг бараг л амралт мэтээр хүлээн авдаг байна.

            Төрөөс хөвгүүдийг ингэж хүмүүжүүлэх хүмүүжил 18-20 насанд дуусах ба энэ үед хөвгүүд цэргийн эрдэмд суралцаж, гүн ухааны болон бусад сургуульд суралцаж амжсан байдаг. Спартын хүмүүжлийн аргын хатуу чанга, харгис шинжийг янз бүрээр хүлээн авдаг. Тэдний тэсвэр, тэвчээртэй байдал товч тодорхой ухаан үргэлж магтагддаг боловч, харгис, хэрцгий чанар, цэргийн эрдэмд хэт улайрсанаас оюун ухааны болон уран сайхны хүмүүжлийн тал дээрээ доголдох болсон нь гоо сайхан ба сайн үйлыг хамтад нь хөгжүүлэгч “калогат” үзэл ноёрхсон бусад полис хотуудын зүгээс хурц шүүмжлэлд өртөж байжээ.

Үргэлжлэл бий..