Хүний  гарын    алгыг    эрдэмтэд, судлаачид байгалиин гайхамшигт толь хэмээн нэрлэжээ. Гарын  алганаас  хүний  хувь  заяа  дүр  төрхийг  мэдэж болдог гэдэг билээ.

Алганы зураасыг хараад хүний аз жаргал, зовлон зүдгүүр,  хожим  юу тохиолдохыг  хэлж чаддаг өндөр настан манай оронд олонтаа тохиолддог.

Алганы  зураасын  талаар   ардын  гүн  ухаантан,  өндөр настан Ш. Агваандондов тусгайлан судалж «Улаанбаатарын мэдээ» сонины  1989 оны  131  дүгээрт өгүүлэл ч бичсэн байна.

Ингээд энэ тухай дэлгэрэнгүйг үзээрэй.

1. Амьдралын   шугам   (а/ш)  

Эрхий   хурууны   угаар дугуйран ороосон нуман    шугамыг  амьдралын    шугам гэнэ

А/ш нь эрхий хурууны угаар алсуур дугуйран тод үргэлжилсэн байвал тэр нь урт наслахын шинж. Хэрэв уг шугам нь богино бөгөөд тасархайлсан байвал тэр нь насанд барцад тохиолдохын шинж болно.

А/ш-аас алганы нөгөө талруу олон гинжин шугамууд салбарлан гарсан байвал тэр нь алс хол аялан явахын тэмдэг болно.

Зүүн гарын а/ш тасархай, баруун гарынх нь үргэлж байвал үхэл зовлон, хүнд өвчнөөс ангижран гарч чадна.

А/ш-ны дотор талаар эрхий хурууны угийг тойрсон давхар шугам (Ангарагийн шугам) байвал тэр нь амьдрах арга ухаан ихтэйн шинж.

Хэрэв Ангарагийн шугамаас өөр салаа шугам салаалан гарч а/ш-ыг огтлон гарсан байвал уг огтлон гарсан тэр цаг хугацаанд хайхрамж болгоомжгүйн харгайгаар амь нас эндэж магадгүй тул болгоомжилж яв.

Хэрэв а/ш жижиг жижиг тасархайдсан байвал тэр нь эрүүл бусын тэмдэг.

Хэрэв а/ш-ны тасархай зураасууд нь цаашдаа тод шугам болон үргэлжилвэл тэр цагаас эхлэн эрүүл мэнд нь сайжирна.

Хэрэв тасархай шугамууд нь эхнээсээ аваад эцсээ хүртэл тасархайдсан хэвээрээ байвал өвчин зовлон олон тохиолдоно.

А/ш нь алганы дунд хэсгээс толгойн шугамтай нийлж нэгэн шугам болж цааш үргэлжилсэн байвал их ууртай, давчуу, цухал, уян зөөлөн эмзэг сэтгэлтэйн шинж,

А/ш нь маш бүдэг байвал эрүүл мэндээр сайнгүй, их аймхай, болгоомжтой, биеэ их чагнадаг хүний шинж.

А/ш нь эрхий хурууны угт их ойрхон байвал хүч чадал муутай, тачаал багатай, ихэнхдээ хүүхэдгүй буюу цөөхөн хүүхэдтэй байдаг.

Гарын алган дээрх олон шугамын огтлолцол дундаас таг дөрвөлжин шугам үүссэн байвал тэр нь учирсан аюул зовлонгоос аврагдахын шинж.

2. Толгойн шугам (т/ш).

Гарын алганы гол дундуур нэг талаас нь нөгөө тийш үргэлжилсэн шулуун шугамыг толгойн шугам гэнэ.

Т/ш нь гарын алгыг шулуун зураасаар хөндлөн огтлон гарсан байвал тэр нь арилжаа наймаа, ажил үйлсдээ амжилт гаргана.

Т/ш нь бугуй руу, эсвэл алганы уг руу тахирлан муруйсан байвал бодож сэтгэх, зохион бүтээх, шинийг нээн олох болон урлагийн тал дээр авьяастай гэдгийн шинж

Т/ш гарын алганы уг руу чиглээд үзүүр нь алганы гадна тал руу тахирлан муруйсан байвал аливаа юмыг хэтрүүлэн үнэлдэг, дэндүү эмзэг, хэт бүрэг, заримдаа амиа хорлож ч магадгүй,

Т/ш нь гарын алгыг хөндлөн огтлон чигчий хурууны харалдаа хүрсэн байвал ууртай догшин, хэт мулгуу, зоримог, гөжүүд, дураараа зантай,

Т/ш нь амьдралын шугамтай нийлээгүй, харин зэрэгцсэн байдалтай байвал эрдүү мэдэмхий, хурдан шалмаг, онгироо бардам зантай. Зураг

Т/ш нь амьдралын шугамтай их газраар нийлсэн байвал бардам ихэмсэг, их хашир, эмзэг болгоомжтой шинж.

Т/ш нь гарын алганы нэг захаас нөгөө зах хүртэл шулуун үргэлжилсэн байвал ер бусын их ухаантай, хийсэн ажил, санасан хэргийнхээ эцэст нь хүрч чадна.

Т/ш нь зүрхний шугамтай зэрэгцээ маягтайтаар алганы нэг захаас нөгөө зах хүртэл шулуун үргэлжилсэн байвал эрхэлсэн ажил, хайр дурлал хоёроо тэгш хослуулж чадна.Тийм хүн хүнд үнэн зүрхнээ сээ дурлаж чаддаг, үзэн явдал мөн үнэн голоосоо үзэн яддаг. Дурласан хүнээ хэдэн жилээр ч хүлээж чаддаг, хүнд  муу  санавал   мөн   удаан  хугацаагаар  зууж чаддаг.

Ийм шинж нь 10 000 хүнд нэг л тохиолдоно.

Т/ш нь зүрхний шугам, амьдралын шугамтай нэгэн цэгт огтлолцон нийлсэн байвал аюул осолд орж болох тул ийм шинжтэй хүмүүс аюул ослоос болгоомжилж яв.

Т/ш нь шулуун үргэлжилж байгаад үзүүр нь чигчий хурууны тийш тахирлан эргэсэн байвал арилжаа наймаанд ашиг олз ихтэй, шунахай харамчийн шинж.

Т/ш нь урт нарийхан, бага зэрэг ташуу, дунд хуруу, ядам хуруу хоёр нь бараг тэгш байвал осолтой юманд оролцох дуртай, дамын наймаа хийх, мөрийтэй тоглоом тоглох дуртай.

Т/ш нь амьдралын шугамтай нийлээд үзүүр нъ салаалсан байвал уран зохнолд сонирхолтой, дүрслэн бодох авьяастай.

Т/ш нь дунд хурууны харалдаа хүрээд гэнэт зогссон байвал залуу насандаа тархины өвчнөөр шанална.

Т/ш нь нарийхан тасархайдсан байвал шийд муутай, бөөрөнхий, тархи толгой нь байнга өвдөж байна.

Т/ш нь дундаа нэг тасархайтай байвал нэгэн цагт аюул осолд орж хүнд гэмтэнэ. Тийм гэмтэл нь ихэнхдээ амь насанд аюултай байдаг,

Т/ш нь урт нарийхан байвал хов живэнд дуртай, нууцыг хадгалж чаддаггүй итгэл иайдвар муутай.

Т/ш-аас олон жижиг нарийн зураас салбарлан зүрхний шугам руу чиглэсэн байвал гоо сайхан, дур булаам байдлаараа хүнийг их татдаг. Энэ нь их төлөв эмэгтэй хүнд тохиолдоно.

3. Зүрхний шугам (з/ш).

Хурууны угтаа зэрэгцээ тогтсон шугамыг зүрхний шугам гэнэ. 3/ш нь их төлөв дурлал, хүсэл бодолтой холбоотой байдаг.

Зүрхний шугам нь толгойн шугамаасаа илүү тод гүнзгий байвал хайр дурлал нь бусад хүсэл бодлоосоо илүү байдаг.

3/ш долоовор хурууныхаа угаас эхэлсэн байвал өөрийн хайр хүслээ бусдын санаа бодлыг үл харгалзан тулгадаг зантайн шинж, Зураг

Зүрхний щугам нь дунд хурууны угаас эхэлж алганы захад хүрсэн зурвастай хүн бусдын үгэнд оромтгой сэтгэлийн хөдөлгөөн ихтэй бөгөөд дуу дуулах авьяастай.

3/ш-аас олон жижиг богино шугам салбарлан гарсан бөгөөд Цолмонгийн талбай нь том гүдгэр байвал сэтгэлийн хөдөлгөөн нхтэй, тачаангуйн шинж.

3/ш нь толгойи шугамаасаа бүдэг байвал хайр дурлалаа сэтгэлээрээ захирч чаддагийн шинж. Тийм хүмүүс нь ихэнхдээ ганцаардмал шинжтэй байдаг. Тэд гэрлэсэн ч гэсэн эхнэр, нөхрөө зөвхөн хамт амьдрагчаа болгодог.

3/ш нь давхар зэрэгцсэн байвал хүсэл тачаал ихтэйн шинж.

3/ш нь хурууны угаас эхлэн жижиг жижиг тасархайдсан байвал тэр нь эсрэг хүйсийн хүнд дургүйн шинж.
3/ш нь тод улаан өнгөтэй байаал хүсэл тачаал ихтэйн шинж.

3/ш нь долоовор хурууны угт салаалсан байвал үнэнч сэтгэлтэй, хайр дурлалдаа хангалуун байна,

Хэрэв дунд хурууны уг орчимд нэг салаалаад долоовор хуруу, дунд хуруу хоёрын хооронд олон салаалсан

байвал хайр дурлалаараа аз жаргал олж авахын шинж,

3/ш нь нарийн бөгөөд нэг ч салаалаагүй байвал, үргүй, хүйтэн цэвдэг сэтгэлтэй.

4. Хувь заяаны шугам (Х/ш).

Алганы угаас дунд хурууны уг хүртэл үргэлжилсэн шугамыг хувь заяаны шугам гэнэ.

Хэрэв х/ш-ны үзүүр нь долоовор хурууны уг руу эргэсэн байдалтай, эсвэл уул шугамаас салбарлан гарсан. салбар шугам нь долоовор хурууны уг руу чиглэсэн байвал удирдах ажлын авьяастай, бусдын дунд нэр хүндтэй байхын шинж. 

Хэрэв уул шугамаас салаалан гарсан шугамтай бол нэрд гарч алдаршихын шинж.
Хэрэв х/ш нь дундаа тасархай байвал тэрхүү тасархай таарсан насандаа гай зовлон учирна.

Х/з/ шугам нь амьдралын шугамтай нийлсэн байвал эрт гэрлэдэг, эх, эцэг төрөл төрөгсөддөө туслахын тулд өөрийнхөө амьдралыг ч хайхардаггүй.

Х/ш нь гарын алганы гол дундаас юм уу, эсвэл алганы гадна талаас эхэлсэн байвал тэр нь гадны элдэв нөлөөнд ордоггүй, их ухаалаг, бусдад туслах боловч өөрийгөө бүрэн зориулдаггүй.

Хувь заяаны шугам нь алганы нөгөө талаас эхэлж дунд хурууны угт хурсэн байвал бусдын нөлөөнд орохгүй, тахиж шүтэхгүй, худалдааны талаар  бусдад  нөлөөлнө. Хүнийг зан  харилцааных нь  дотоод   талаар үнэлдэг.

Х/ш нь битүү гогцоо үүсгэсэн байвал тэр хугацаандаа албан тушаал, эрх мэдэл  буурч гай зовлон учирна.

Хэрэв х/ш ын хоёр үзүүр нь гарын алганы дунд зэрэгцсэн шугамаар зөрөлдсөн байвал тэр хугацаанд ажил амьдралд нь их өөрчлөлт гарна.

Зөрөлдсөн шугам нь тод байвал сайн өөрчлөлт, бүдэг байвал муу өөрчлөлт гарна.

5. Амжилтын шугам (Ам/ш).

Бугуйны угаас ядам хурууны  уг  хүртэл   үргэлжилсэн   шугамыг     амжилтын шугам гэнэ.

Ам/ш  нь тасархайгүй,  шулуун  үргэлжилсэн  байвал хамгийн сайн.

Ам/ш нь амьдралын шугамын дотор талаас эхэлсэн байвал  хайр  дурлалаар  дамжин  чинээлэг    амьдарна.

Ам/ш нь гарын алганы гадна талаас эхэлсэн байвал тэр хүний нэр алдар нь ихэнхдээ олон түмний үнэлэлтээр үнэлэгдэнэ. Тийм хүмүүс нь гол төлөв дуучин, жүжигчйн байдаг.

Ам/ш нь хувь заяаны шугамаас салбарлан гарсан байвал тэр хүн их амжилтанд хүрнэ. Тэгэхдээ хувь заяаны шугамаас салж гарсан тэр цагаас эхлэн амжилтанд хүрнэ.

Ам/ш нь  бугуйн угаас дунд  ба  ядам    хурууны  уг хүртэл нэг ч тасалдаагүй үргэлжилсэн байвал тэр хүний амжилт нь жигд үргэлжилнэ.

Ам/ш нь олон зэрэгцээ шугамаас бүтсэн байвал нэг зүйлээр их амжилтад хүрэхгүй, харин олон янзын зүйл сонирхож аль алийг нь  бага зэрэг оролддогийн шинж.

Ам/нь толгойн шугамаас салж гарсан байвал амжилт нь амьдралынхаа дунд үеэс эхэлнэ.

Ам/ш нь дунд тасархай юм уу, битүү гогцоо гарсан байвал тэр хугацаандаа ололт амжилт, аз хийморь нь буурна.

Ам/ш-аас салаалан гарсан шугамууд нь ямар хурууны уг руу чиглэснээсээ болж өөр өөр зүйлээр амжилтанд хүрнэ.

Үүнд: Салаа шугам нь долоовор хуруу руу читлэсэн байвал бусдыг удирдана.

Дунд хурууны уг руу чиглэсэн байвал сайхан хувь зохиолтой учирна.

Ядам хурууны уг руу чиглэсэн байвал их амжилт, аз жаргал, алдар нэрийг олно.

Чигчий хурууны уг руу чиглэсэн байвал арилжаа иаймаа, эрдэм судлалын ажил, аж амьдралдаа амжилт олно.

6. Эрүүл мэндийн шугам (Э/ш).

Алганы угаас чигчий хурууны уг хүртэл үргэлжилсэн шугамыг эрүүл мэндийн шугам гэнэ.

Амьдралын шугам нь олон жижиг тасархайдсан бөгөөд э/ш -нь гүн, тод байвал амьдралынхаа турш өвчнөөс салахгүй.

Э/ш болон түүнээс салбарлан гарсан шугамуудын аль нэг нь амьдралын шугамд хүрсэн байвал тэр хоёр шугамын тохиолдсон хугацаанд хүндээр өвдөнө. Үхлийн аюулд ч хүрч болно.

Э/ш нь толгойн дээд талд битүү гогцоо үүсгэсэн байвал цээж, уушгины өвчин тусна. Ялангуяа хурууны хумс урт байвал энэ шинж нь бүр үнэн болно.

Э/ш нь амьдралын шугамын дунд гарсан тасархай руу чиглэн орсон байвал тэр хугацаанд үхлийн аюулд учирна.

Э/ш нь  амьдралын  шугамтай нийлээгүй, харин түүний эсрэг махийсан байвал алив өвчин туссан ч түргэн эдгэрч урт насална.

Алгандаа э/ш-гүй байвал хамгийн сайн.

Э/ш нь зүрхний шугам хоёртой нийлж хавчиг гурвалжин үүсгэсэн байвал зүрх муутайн шинж.

Э/ш нь давхардсан, хар бараан өнгөтэй байвал элэг, булчирхайн өвчин тусна. Толгойн шугамтай огтлолцсон газартаа их гүнзгий байвал толгойны өвчтэй байна.

7. Гэрлэлтийн шугам (Г/ш).

Чигчий хуруу, зүрхний шугам хоёрын хооронд байгаа шугамыг г/ш гэнэ,

Г/ш нь шулуун тод байвад гэрлэснээсээ хойш аз жаргалтай түвшин амьдарна.

Г/ш гарын алга руу тахирлан муруйж зүрхний шугамыг давсан байвал хань нөхөр нь үхнэ.

Г/ш-ын үзүүр нь салаалсан байвал хань нөхрөөсөө салахгүй боловч тусдаа амьдрана.

Г/ш-ын узүүр нь салаалж улмаар түүнээс цааш эрхий хуруу руу, чиглэж амьдралын шугам даван гарсан байвал нөхөр ханиасаа сална.

Г/ш-ын үзүүр нь салаалж улмаар түүнээс цааш үргэлжнлсэн  шугам нь зүрхний    шугамтай    огтлолцож үзүүр нь доошоо махийсан байвал аз жаргалгүй гэр бүл болно. Тийм гэрлэлт нь хэзээ ч салахгүй, харин хүч хэрэглэсэн зэрлэг үйлдэл буюу амь насанд аюултай байдлаар төгсөнө.

Г/ш-аас гарсан зураас нь толгойн шугаманд хүрсэн байвал аз жаргалгүй эхнэр, нөхөртэйгээ сэтгэл санааны хувьд тохирохгүй, байнгын хэрүүл маргаантай байна.

Г/ш-ын дунд битүү гогцоо үүсээд улмаар цааш үргэлжилсэн шугам нь зүрхний шугаманд хүрсэн байвал архаг өвчин тусна. Хань нөхөр нь ч үхэж магадгүй.

Г/ш-ын үзүүр нь амжилтын шугамтай ядам хурууны угт нийлсэн байвал гэрлэлт нь аз жаргал, чинээлэг амьдрал, албан тушаал авчирна.

Г/ш нь амжилтын шугамтай огтлолцсон битүү гогцоо үүсгэсэн байвал гэрлэлт нь хэл ам,    хэрүүл шуугианаар дүүрч албан тушаал эрхэлсэн ажлаасаа бууна.

Г/ш шууд гогцоогоор  эхэлсэн байвал  гэрлэхээсээ өмнө хайр дурлал эдэлнэ.

Г/ш нъ зүрхний шугамандаа хэдий ойр байх тутам төдий чинээ эрт гэрлэнэ.

Г/ш  нь  богино бөгөөд  доош  махийсан   байвал  тэр хүн аливаа ажил үйл явдалд оролцохгүй  үлддэг.

8. Долоогийн тогтолцоо. Үйл явдлын болох цаг хугацааг хэрхэн тодорхойлох тухай

Хүний бие махбодын бүхий л өөрчлөлт хувьсал нь 7 жил тутамд явагдаж байдаг байна. Тиймээс гарын алгаар хүний хувь заяаг үзэж, хэдэн насанд нь ямар үйл явдал тохиолдохыг тодорхойлохдоо мөн 7 жилийн системийг ашиглана.

Хүний насны дундаж болох 35 нас нь гарын алганы гол дунд, тухайлбал хувь заяаны шугам, толгойн шугам хоёрын огтлолцсон цэг дээр тохиолдоно.

Түүнээс гарын алганы уг руу бага тоо нь, хурууны уг руу их тоо нь тус тус долоогийн системийн дагуу тоологдоно. Амьдралын шугамын дээрх насны тоолол ч мөн тийм тогтолцоотой.

9   Эрхий хуруу.

Хүний эрхий хуруунаас тухайн хүний хүсэл бодол, оюун ухаан, хайр дурлалыг мэдэж болно.

Э/х нь урт шулуун байвйл өөртөө иттэлтэй, бусдыг дийлэн захирна.

Э/х нь хавтгай нарийхан байвал өөрийгөө захирч чаддаг, шийдэмгий, үг дуу цөөтэй боловч бусдад их нөлөөтэй.

Э/х нь хурц үзүүртэй, бүдүүн гэдгэр байвал хэт хурдан хөдөлгөөнтэй, тавьтаргүй.

Э/х-ны 1 дүгээр үе нь дотогшоо мурийсан байвал мөнгөндөө нарийн их болгоомжтой, хартай, хүнээс зожиг, аливаа юманд итгэдэггүй.

Э/х нь бүдүүн бөгөөд үзүүр нь гэдрэг махийсан байвал ууртай, догшин,  их уурлавал хүний  амь    насанд халдаж ч мягадгүй.

10. Хумс.

Хумсны хэлбэр байдал нь тухайн хүнийхээ зан байдал, эрүүл мэндийн байдлыг заадаг.

Том, дугуй, хөхөвтөр өнгөтэй хумс бол зүрхний ажиллагаа сул, цусны эргэлт муугийн шинж,

Богинохон, дугуй хумс бол мөгөөрсөн хоолой муугийн шинж. Богино, хэлбэр сайтай хумс бол их өөнтөгч, шүүмжлэгч, том хумс бол үг дуу цөөнтэйн шинж.

Богино хумс бол өөнтөгч, шүүмжлэгч, хурдан шалмаг хэрүүл маргаанд дийлэгддэггүйн шинж.

Энэтхэгийн нэрт судлаач Черогийн бичсэн “Таны өнгөрсөн, одоо, ирээдүйг хэлэх үү” гэдэг номыг өндөр настан Ш. Агваандондов судлан орчуулж нийтэд хүртээсэн билээ.

Эх сурвалж:  http://andromeda.blog.banjig.net